Βασικό συστατικό των οδηγών μελέτης των εργαστηρίων, αποτελούν και οι ταινίες που προκύπτουν από αυτά, όπως και οι ταινίες που προβάλλονται κατά τη διάρκειά τους.
Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Ο Τελευταίος Καραβομαραγκός” (2020), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο κινηματογραφικού εργαστηρίου του Νεανικού Πλάνου.
Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Οι Τρεις Μελισσόκηποι” (2020), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο κινηματογραφικού εργαστηρίου του Νεανικού Πλάνου.
Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Τήλος: Μικρή Κιβωτός” (2020), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο κινηματογραφικού εργαστηρίου του Νεανικού Πλάνου.
- Η συνέντευξη είναι ένα δυνατό αφηγηματικό εργαλείο του ντοκιμαντέρ.
- Ο συνεντευξιαζόμενος μπορεί να παραθέτει πληροφορίες, να επιχειρηματολογεί υπέρ κάποιας θέσης, να αφηγείται τις προσωπικές του εμπειρίες ή να εξομολογείται σκέψεις και συναισθήματα.
- Η διαδικασία της συνέντευξης απαιτεί να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης με τον άνθρωπο μου μας μιλά. Στη διάρκεια του γυρίσματος τον ακούμε προσεκτικά.
- Πριν ξεκινήσουμε μια συνέντευξη έχουμε προετοιμάσει ερωτήσεις, οι οποίες πρέπει να είναι σύντομες, επικεντρωμένες σε κάτι συγκεκριμένο και διατυπωμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφύγουμε μονολεκτικές απαντήσεις.
- Εφόσον δεν θέλουμε να κρατήσουμε στο μοντάζ τις ερωτήσεις μας, ζητάμε από τον συνομιλητή μας να εμπεριέχονται στις απαντήσεις του.
- Επιτρέπουμε στον συνεντευξιαζόμενο να κάνει παύσεις, αφού θα μπορούμε μετά να αφαιρέσουμε τα περιττά κομμάτια της συνέντευξης στο μοντάζ – χωρίς ωστόσο να διαστρεβλώσουμε το νόημα όσων θα ειπωθούν.
- Αλλάζουμε το μέγεθος του κάδρου πριν από κάθε καινούργια απάντηση, εναλλάσσοντας κοντινά με μεσαία πλάνα.
- Θα φαίνεται στο κάδρο αυτός που κάνει τις ερωτήσεις, ή θα βλέπουμε μόνο τον άνθρωπο που μας δίνει τη συνέντευξη;
- Πού θα κοιτάζει; Απευθείας στον φακό ή τον συνομιλητή του δίπλα στην κάμερα;
- Τι φόντο θα έχει; Πώς θα τον φωτίσουμε και τι σύνθεση θα έχει το κάδρο μας για να είναι ισορροπημένο;
- Κατά κανόνα, στις συνεντεύξεις χρησιμοποιούμε τρίποδο για να κρατάμε σταθερή την κάμερα, την οποία τοποθετούμε στο ύψος των ματιών του ανθρώπου που μας μιλάει.
- Στο τέλος του γυρίσματος τραβάμε κάποια κοντινά πλάνα στα χέρια, στα μάτια και σε λεπτομέρειες του χώρου, ώστε αν χρειαστεί να τα χρησιμοποιήσουμε σαν “σφήνες” για να καλύψουμε τις ενώσεις ανάμεσα σε ατάκες της συνέντευξης.
- Μπορούμε να συνδυάσουμε τη φωνή του ομιλητή και με άλλες εικόνες, επιλέγοντας να ακούγεται η φωνή του “off”.
- Πρέπει να επικρατεί απόλυτη ησυχία στον χώρο του γυρίσματος. Πηγές πιθανού θορύβου ή δημιουργίας παρασίτων (όπως κλιματιστικά, ψυγεία και κινητά τηλέφωνα) απενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια της λήψης.
- Η μουσική απαγορεύεται, καθώς όταν κόψουμε και ενώσουμε φράσεις του ομιλητή στο μοντάζ θα ακουστεί πολύ άσχημα το απότομο κόψιμο της.
- Στα ντοκιμαντέρ συχνά χρησιμοποιούμε πλάνα και φωτογραφίες που δεν τραβήξαμε εμείς, αλλά πήραμε από άλλη πηγή με σκοπό να τεκμηριώσουμε και να εμπλουτίσουμε την ταινία μας.
- Σήμερα έχουμε μεγάλη ευκολία πρόσβασης σε ψηφιακό οπτικοακουστικό υλικό μέσω του διαδικτύου: ιστορικά ντοκουμέντα, χάρτες και γραφήματα, οικογενειακά αρχεία, έργα τέχνης και πολλά άλλα.
- Προσοχή να έχουμε εξασφαλίσει το δικαίωμα χρήσης τους από τους νόμιμους δικαιούχους, αλλιώς μπορεί να μας κατεβάσουν το βίντεο από πλατφόρμες που θα το φιλοξενούν διαδικτυακά.
- Το μοντάζ απαιτεί χρόνο και προσοχή γιατί εδώ είναι που θα πάρει μορφή η ταινία.
- Πριν αρχίσουμε να τοποθετούμε πλάνα στο timeline πρέπει να τα δούμε και να σημειώσουμε τι θέλουμε να κρατήσουμε και ποια δομή θα έχει η αφήγηση μας.
- Στις συνεντεύξεις, εντοπίζουμε τα κομμάτια που είναι σημαντικά και τα ξεσκαρτάρουμε από εκείνα που δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε.
- Σιγά-σιγά, βάζουμε το υλικό μας στη σειρά και παίρνουμε αποφάσεις για τον ρυθμό και το ύφος της ταινίας μας.
- Πειραματιζόμαστε με διαφορετικές τεχνικές, άλλοτε δείχνοντας τα πρόσωπα των ανθρώπων που πήραμε συνέντευξη, κι άλλοτε “ντύνοντας” τα με πλάνα που τραβήξαμε ή βρήκαμε σε κάποιο αρχείο.
- Ολοκληρώνοντας το μοντάζ, κάνουμε τις χρωματικές διορθώσεις και το μιξάζ του ήχου, προσθέτουμε τίτλους και είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε το ντοκιμαντέρ μας με το κοινό.
- Φροντίζουμε να μην έχει το φόντο μιας συνέντευξης στοιχεία που θα αποσπάσουν την προσοχή του θεατή ή θα τον μπερδέψουν.
- Αποφεύγουμε φωτιστικές πηγές πίσω από το κεφάλι του ομιλητή, εκτός αν θέλουμε να κρατήσουμε μυστική την ταυτότητα του και τον φωτίσουμε με κόντρα φως για να βλέπουμε μόνο τη σιλουέτα του.
- Αφήνουμε μεγαλύτερο περιθώριο προς την κατεύθυνση του βλέμματος του χαρακτήρα μας στο κάδρο, και το ίδιο κάνουμε όσον αφορά την κατεύθυνση που κινείται.
- Στήνουμε την κάμερα στο ύψος των ματιών του ανθρώπου που μας μιλάει (eye level).
- Αν θέλουμε ο άνθρωπος που μας μιλά να απευθύνεται στο θεατή τον βάζουμε να κοιτάζει κατευθείαν στον φακό της κάμερας.
- Αν θέλουμε να απευθύνεται σε αυτόν που του κάνει την συνέντευξη, πρέπει να κοιτάζει δεξιά ή αριστερά του φακού και αυτός που κάνει την συνέντευξη να κάθεται δίπλα στον φακό, στο ίδιο ύψος με τον συνομιλητή του.
- Να αποφεύγουμε τα zoom in/out γιατί δύσκολα γίνονται σωστά και δεν λειτουργούν τελικά στην ταινία.
- Πάρτε συνέντευξη από κάποιον συγγενή ή φίλο σας, και πειραματιστείτε σε σχέση με τη θέση της κάμερας, τη σύνθεση του κάδρου και τον φωτισμό του προσώπου και του φόντου.
- Γράψτε ερωτήσεις για κάποιον που θα θέλατε να πάρετε συνέντευξη, προσέχοντας να είναι έτσι διατυπωμένες ώστε να αποφύγετε τις μονολεκτικές απαντήσεις.
- Μοντάρετε κομμάτια της συνέντευξης που γυρίσατε, “ντύνοντας” τις ενώσεις μεταξύ τους με πλάνα που τραβήξατε ή βρήκατε σε κάποιο αρχείο.
- Ψάξτε το οικογενειακό φωτογραφικό άλμπουμ. Ρωτήστε και μάθετε μέσα από αυτό την ιστορία της οικογένειάς σας.