Οι Έλληνες στα πρώτα χρόνια του Κινηματογράφου
Νίκος Θεοδοσίου, Νεανικό Πλάνο, Αθήνα 2003
Μια μέρα, ο Γουλιέλμος Σουβενέλ με ρώτησε από που προέρχεται το όνομα του “Σταυρού της Μάλτας”. Έπρεπε να ξέρω. Εκείνος ήταν ένας απλός μηχανικός προβολής κι εγώ ένα σπουδαγμένος σκηνοθέτης.
Ας εξηγούμαστε, ο συγκεκριμένος σταυρός δεν έχει σχέση ούτε με την θρησκεία, ούτε με τη Μάλτα. Πρόκειται για ένα εξάρτημα της κινηματογραφικής μηχανής. Αλλά εγώ, παρ’ ότι το είχα διδαχθεί, το είχα ξεχάσει. Όταν, ένα μήνα μετά, η ερώτηση επαναλήφθηκε, έκρινα ότι έπρεπε να βρω την απάντηση χωρίς καθυστέρηση. Κατέφυγα στο διαδίκτυο.
Σε μια από τις πρώτες ιστοσελίδες που άνοιξα, βρήκα ότι ο πρώτος που εισήγαγε το μηχανισμό του “Σταυρού της Μάλτας”, ήταν ο Εγγλέζος εφευρέτης Robert Paul, το 1895. Διαβάζοντας λίγα παραπάνω για τον Robert Paul, έμαθα ότι η εμπλοκή του Άγγλου τεχνίτη με τον κινηματογράφο έγινε όταν δύο Έλληνες, οι Γιώργος Γεωργιάδης και Γιώργος Τραγίδης, του ζήτησαν να τους κατασκευάσει αντίγραφα των Κινητοσκοπίων του Edison. Ήταν οι πρώτοι που τα είχαν φέρει από την Αμερική στην Ευρώπη. Κι αυτό είχε συμβεί το 1894, όταν ούτε οι Lumiere είχαν δει τα περιβόητα Κινητοσκόπια. Οι ιστοσελίδες ανήκαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Νορβηγίας.
Η πληροφορία έπεσε σαν βόμβα. Ποιοι ήταν αυτοί οι Έλληνες που γνώριζαν οι Νορβηγοί αλλά αγνοούσαμε εμείς;