Βασικό συστατικό των οδηγών μελέτης των εργαστηρίων, αποτελούν και οι ταινίες που προκύπτουν από αυτά, όπως και οι ταινίες που προβάλλονται κατά τη διάρκειά τους.
Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Santa Ciao” (2018), που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο κινηματογραφικού εργαστηρίου του Φεστιβάλ Ολυμπίας & της Camera Zizanio.
Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Στάχτες” (2020), ταινία που δημιουργήθηκε σε κινηματογραφικό εργαστήριο του Φεστιβάλ Ολυμπίας:
- Η τέχνη είναι αφαίρεση. Επιλέγοντας τι θα συμπεριλάβουμε στο παραλληλόγραμμο κάδρο μας και τι θα αφήσουμε απ’ έξω παίρνουμε αποφάσεις για το πού θέλουμε να επικεντρώσει το βλέμμα του ο θεατής, καθώς και για το ποιες οπτικές πληροφορίες είναι απαραίτητες για την εξέλιξη της ιστορίας και ποιες είναι περιττές.
- Συμπυκνώνοντας τον πραγματικό χρόνο σε κινηματογραφικό επιλέγουμε τις στιγμές που ενδιαφέρουν τον θεατή, αφήνοντας έξω από την ιστορία μας όλες τις υπόλοιπες, αφού δεν εξυπηρετούν την πλοκή.
- Πρέπει να ξέρουμε εκ των προτέρων τι πλάνα θα χρειαστεί να τραβήξουμε. Θα μεταδίδουν τις πληροφορίες που θέλουμε να μάθουν οι θεατές; Θα ταιριάζουν μεταξύ τους;
- Τα πλάνα μπορούν να διαχωριστούν με βάση το μέγεθος τους, και συγκεκριμένα το μέγεθος του θέματος μας σε σχέση με το κάδρο.
- Ένα γενικό πλάνο (Long Shot – L.S.) περιγράφει το περιβάλλον που εκτυλίσσεται η δράση και τοποθετεί τους ήρωες στον χώρο.
- Στο μεσαίο πλάνο (Medium Shot – M.S.) μπορούμε να δούμε περισσότερες λεπτομέρειες, χάνοντας ωστόσο την αίσθηση του χώρου.
- Το κοντινό πλάνο (Close Up – C.U.) εστιάζει στη λεπτομέρεια: ένα πρόσωπο, ένα χέρι, ένα αντικείμενο.
- Το πόσο γενικό ή κοντινό θα είναι ένα πλάνο εξαρτάται από δύο παραμέτρους: την απόσταση της κάμερας από το θέμα και το αν χρησιμοποιούμε ευρυγώνιο, νορμάλ ή τηλεφακό για να τραβήξουμε το πλάνο μας.
- Η γωνία λήψης που θα επιλέξουμε παίζει σημαντικό ρόλο. Η κάμερα βρίσκεται στο ύψος των ματιών, πιο χαμηλά ή πιο ψηλά;
- Μια χαμηλή γωνία (Low Angle -L/A) προσδίδει δύναμη και κύρος, ενώ το βλέμμα αφ’ υψηλού μιας χαμηλής γωνίας (HighAngle -H/A) μειώνει αυτόν που παρατηρούμε.
- Εξίσου σημαντικό είναι και το καδράρισμα. Θέλουμε να τοποθετήσουμε το θέμα μας στο κέντρο του κάδρου ή στις άκρες του, αφήνοντας χώρο για κάτι άλλο;
- Όταν τραβάμε ένα πρόσωπο προφίλ συνήθως αφήνουμε «αέρα» μπροστά του για να δείχνει πιο ισορροπημένη η σύνθεση μας.
- Μια κλασική σύνθεση είναι εκείνη που βασίζεται στην αρχή των 2/3, αναλογία που πλησιάζει τη λεγόμενη χρυσή τομή του 1:1,618.
- Ένα πλάνο που η κάμερα παραμένει ακίνητη ονομάζεται στατικό.
- Βιδωμένη σε ένα τρίποδο, η κάμερα μπορεί να κινηθεί γύρω από έναν άξονα: αριστερά-δεξιά (πανοραμίκ), ή πάνω-κάτω (βερτικάλ).
- Παίρνοντας την κάμερα στα χέρια μας, μπορούμε να κινηθούμε οπουδήποτε θέλουμε μαζί της. Υπάρχει ένα πρόβλημα ωστόσο: ακόμα και με σχετικά ευρυγώνιο φακό, όταν περπατάμε τα πλάνα μας βγαίνουν κουνημένα.
- Ένας τρόπος να κάνουμε την κίνηση της κάμερας πιο ομαλή είναι να τη βάλουμε πάνω σε ρόδες που θα κυλάνε πάνω σε λεία επιφάνεια ή ράγες. Αυτό το ονομάζουμε travelling.
- Για περισσότερη ελευθερία κινήσεων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έναν σταθεροποιητικό μηχανισμό, γυροσκοπικό ή ακόμα πιο περίπλοκο, όπως το Steadicam.
- Για ακόμα πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα, μπορούμε να τοποθετήσουμε την κάμερα σε γερανό ή να χρησιμοποιήσουμε drone για εναέριες λήψεις.
- Τα πλάνα που έχουν μεταξύ τους μικρή διαφορά στο μέγεθος ή τη γωνία λήψης δεν «δένουν» τόσο καλά στο μοντάζ όσο εκείνα που διαφέρουν αισθητά.
- Όταν κολλάμε την κάμερα πολύ κοντά σε ένα πρόσωπο για να τραβήξουμε ένα κοντινό πλάνο, το πρόσωπο παραμορφώνεται και δείχνει κωμικό. Για καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα τραβήξτε τα κοντινά σας από κάποια απόσταση και με πιο «κλειστό» φακό.
- Όταν τραβάτε μια ταινία με το κινητό επιλέξτε να το κρατάτε οριζόντια και όχι κάθετα (όπως θα κάνατε για ένα βίντεο στο TikTok π.χ.).
- Μπορείτε να κάνετε travelling χωρίς ρόδες, χρησιμοποιώντας μια κουβέρτα που θα σέρνει κάποιος σε λείο πάτωμα, με τον/την οπερατέρ να κάθεται πάνω της.
- Τραβήξτε ένα γενικό, ένα μεσαίο κι ένα κοντινό πλάνο από διαφορετικές γωνίες λήψης, επαναλαμβάνοντας κάθε φορά την ίδια δράση (π.χ. κάποιος που μπαίνει σε ένα δωμάτιο και κάθεται σε μια καρέκλα).
- Δοκιμάστε να κάνετε το ίδιο με ένα μόνο πλάνο, στο οποίο θα κινήσετε την κάμερα σας προκειμένου να ακολουθήσετε το θέμα σας. Τι κάνατε για να εξασφαλίσετε ότι θα είναι ομαλή η κίνηση της κάμερας;
- Τραβήξτε ένα πορτρέτο (ανφάς, προφίλ και 3/4) αλλάζοντας τη θέση του προσώπου στο κάδρο έτσι ώστε άλλες φορές να είναι κεντραρισμένο και άλλες να βρίσκεται στο αριστερό ή δεξί μέρος του κάδρου. Ποια σύνθεση σας φαίνεται πιο ισορροπημένη και γιατί;
- Ανεβείτε σκάλες με την κάμερα στο χέρι και τέρμα ευρυγώνιο φακό, προσπαθώντας να μη βγει πολύ κουνημένο το πλάνο σας. Επαναλάβετε την ίδια κίνηση, αυτή τη φορά με πιο κλειστό φακό. Τι παρατηρείτε;